Welke nootropics zien we voorbij komen in de media?
Nootropics zijn medicijnen of supplementen die geacht worden onze cognitieve functies te verbeteren, maar niet allemaal zijn even effectief. Eigenlijk werken deze producten meer preventief dan als versterker van uw intelligentie. Een van de belangrijkste uitdagingen waarmee uw hersenen worden geconfronteerd is namelijk een tekort aan bepaalde voedingsstoffen.
Deze voedingsstoffen zijn niet alleen positief voor de hersenen, maar kunnen ook goede effecten hebben bij bepaalde aandoeningen. Zo wordt van omega-3-vetzuren gezegd dat ze de cognitieve vermogens verbeteren na hersenletsel. Bij muizen met de ziekte van Alzheimer is gezien dat hun vermogens verbeteren. De meest effectieve omega-3 vetzuren zijn DHA en EPA, afkomstig uit dierlijke bronnen zoals vis. Noten en zaden bevatten ALA, dat minder biologisch beschikbaar is. Een andere nootropic is curcumine, het actieve ingrediënt in kurkuma en het belangrijkste ingrediënt in curry. Onderzoek heeft aangetoond dat het de symptomen verbetert bij laboratoriummuizen met de ziekte van Alzheimer en hersenletsel. Andere nootropics zijn:
• Flavonoïden, aanwezig in cacao, groene thee, rode wijn en citrusvruchten, die de cognitieve functie verbeteren bij laboratoriummuizen, maar ook bij ouderen.
• B-vitamines, met name Vitamine B6 en B12 die het geheugen verbeteren. Vitamine B12 zit niet in plantaardige producten.
• Vitamine D, die niet alleen uit zonlicht wordt verkregen, maar ook zit in levertraan, vette vis, volle of verrijkte melk en volle granen. Deze vitamine is essentieel om cognitieve achteruitgang bij ouderen te voorkomen.
• Vitamine E is aanwezig in asperges, avocado’s, noten en zaden en volkoren granen. Verbetert cognitieve functies na hersentrauma en vermindert cognitieve achteruitgang bij ouderen.
• Choline is een essentiële voedingsstof die aanwezig is in eidooiers, lever en sojabonen. Het is bewezen dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen choline in de voeding en cognitie.
• Calcium, zink, selenium, koper: tekorten aan deze mineralen in de voeding worden geassocieerd met versnelde cognitieve achteruitgang bij ouderen. Ze komen in overvloed voor in schaaldieren, zaden, noten en sommige groenten.
• Van ijzer is aangetoond dat ijzersuppletie de cognitieve functie normaliseert bij jonge vrouwen met een tekort. Vlees is de meest effectieve bron van ijzer, hoewel het ook in peulvruchten voorkomt.
De wetenschappelijke literatuur heeft relaties gelegd tussen de tekortkomingen van deze voedingsstoffen en de verslechtering van hersenfuncties, maar dit betekent dat we door voldoende te nemen op een normaal of optimaal niveau van onze capaciteiten zullen zijn. We zullen echter geen mentale superkrachten verwerven door meer ijzer of choline te nemen. Is er dan wel een hersendrug die onze capaciteiten vergroot? Een pil die ons slimmer maakt zoals in sommige films te zien is? Het antwoord is nee, maar er zijn wel enkele stoffen die lichte verbeteringen hebben laten zien bij gezonde mensen:
1. Het lijkt voor de hand liggend, maar koffie werkt. Cafeïnedoses tussen 40 en 300 mg per dag verhogen de aandacht en verminderen de reactietijd. Ze vergroten ook het fysieke vermogen om jezelf in te spannen, maar verbeteren de besluitvorming niet.
2. Creatine zit in rood vlees en wordt als supplement vaak gebruikt om spieren op te bouwen, maar het heeft ook positieve effecten op de hersenen, zoals verbeteringen in geheugen en logica.
3. Tabak is een ramp voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid, maar het actieve ingrediënt nicotine is een effectieve stimulans die tijdelijk de aandacht, het geheugen en het concentratievermogen verhoogt … de eerste paar keer. Dan is het positieve effect van nicotine uitgewerkt en blijft alleen de verslaving over.
4. Piracetam behoort tot een familie van noötropica, racetams genaamd, en wordt gebruikt om cognitieve achteruitgang als gevolg van leeftijd te behandelen, omdat het de vloeibaarheid van de membranen van neuronen verhoogt. De onderzoeken die positieve effecten bij gezonde mensen vonden zijn echter oud en konden niet worden gerepliceerd, wat aangeeft dat het waarschijnlijk niet werkt.
5. Noopept is een populaire nootropic, waarvan wordt verondersteld dat het uw geheugen en het leervermogen verbetert bij mensen met een risico op cognitieve achteruitgang. Het heeft een vergelijkbaar effect als piracetam, maar in veel lagere doses. Het zou de celproliferatie van neuronen stimuleren, een effect dat onlangs echter is weerlegd.
Kortom: de noötropica of smart drugs die de sterkste effecten hebben zijn die, waarvoor een recept nodig is. Zij hebben in de meeste gevallen aanzienlijke bijwerkingen. Supplementen met vitamines, mineralen en antioxidanten hebben veel subtielere effecten.
